Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Παλαιοντολογικό Μουσείο Μυτιληνιών Σάμου

Το μουσείο λειτουργεί από το 1994 σε ένα νεόδμητο κτίριο που χτίστηκε με τη δωρεά του ιδρύματος Κωνσταντίνου και Μαρίας Ζημάλη για να στεγάσει κυρίως τη μεγάλη συλλογή των παλαιοντολογικών ευρημάτων της Σάμου. Η απολιθωμένη πανίδα του νησιού, η οποία ήταν γνωστή από την αρχαιότητα, περιλαμβάνει περισσότερα από 60 διαφορετικά είδη ζώων, όπως αντιλόπες, γαζέλες, καμηλοπαρδάλεις, ρινόκερους και ιππάρια – ένα είδος μικρόσωμου αλόγου με τρία δάχτυλα στο κάθε πόδι. Τα ζώα αυτά έζησαν πριν από περίπου 6-10 εκατ. χρόνια, την περίοδο της ιστορίας της Γης που ονομάζεται ανώτερο μειόκαινο, όταν η Σάμος ήταν ενωμένη με την ηπειρωτική Ελλάδα και την Ασία. Στη Σάμο έχουν γίνει τα τελευταία 100 χρόνια πολλές παλαιοντολογικές ανασκαφές από ξένους επιστήμονες που έφεραν στο φως πολύτιμα απολιθώματα, τα οποία όμως φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό και σήμερα κοσμούν τις προθήκες πολλών σημαντικών ευρωπαϊκών μουσείων. Μερικά από τα απολιθώματα που ανασκάφησαν τα τελευταία χρόνια εκτίθενται και στο Παλαιοντολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η συλλογή του μουσείου στους Μυτιληνιούς κατέχει πολλά από αυτά και τα παρουσιάζει με υποδειγματικό τρόπο στο νέο μουσείο, το οποίο φιλοδοξεί να γίνει πόλος έρευνας και μελέτης. Στην προθήκη που είναι συγκεντρωμένα τα απολιθώματα των ιππάριων, αίσθηση προκαλεί το μοναδικό σωζόμενο απολίθωμα εγκεφάλου που σχηματίστηκε από χώμα το οποίο γέμισε το κρανίο του ζώου και στη συνέχεια στερεοποιήθηκε. Εκτίθενται επίσης οστά και δόντια ενός μαστόδοντου που αποτελεί προγονική μορφή ελέφαντα, ένα οστεοπαγές πέτρωμα (σύνολο απολιθωμάτων όπως ακριβώς βρέθηκαν) με κρανίο και ωμοπλάτη ύαινας και έναν κυνόδοντα μαχαιρόδοντα που ήταν προγονική μορφή των λεόντων και των τίγρεων. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα από σαμοθήριο, μία καμηλοπάρδαλη με κοντό λαιμό που είχε ύψος 2,5 και μήκος περίπου 3 μ., καθώς και τα κρανία κερασφόρων ζώων (πρωτόρυξ, παλαιόρυξ, μικροτράγος και γκαζέλλα). Σε ξεχωριστή προθήκη παρουσιάζεται ένα σχεδόν ακέραιο κρανίο ρινόκερου, δύο κάτω γνάθοι και πολλά τμήματα οστών του ίδιου είδους. Στο μουσείο εκτίθεται και η πολύ πλούσια συλλογή ορυκτών και πετρωμάτων από διάφορες περιοχές της Σάμου που αριθμεί περίπου 400 δείγματα. Εκτίθενται επίσης όστρακα και άλλα δείγματα θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας, καθώς επίσης και γύρω στα 40 ταριχευμένα ζώα και πουλιά. Το ίδρυμα που χρηματοδότησε την ανέγερση του μουσείου χρηματοδοτεί, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, νέες ανασκαφές που φέρνουν στην επιφάνεια πλήθος νέων παλαιοντολογικών ευρημάτων. Προθήκες με ευρήματα της απολιθωμένης πανίδας του νησιού, στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Μυτιληνιών Σάμου. Η συλλογή ευρημάτων που φιλοξενείται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Μυτιληνιών Σάμου περιλαμβάνει περισσότερα από 60 είδη απολιθώματα ζώων. Εξωτερική άποψη του κτιρίου που στεγάζει το Παλαιοντολογικό Μουσείο Μυτιληνιών Σάμου.